Naukowcy rozpoczynają unikalny eksperyment na podmorskim wulkanie Axial Seamount u wybrzeży Oregonu, aby opracować wiarygodne prognozy erupcji w czasie rzeczywistym. Obecne metody prognozowania wulkanów opierają się w dużej mierze na analizie wstecznej, która może wprowadzić błędy i uniemożliwić dokładne przewidywanie. To nowe podejście ma na celu przezwyciężenie tych ograniczeń poprzez rygorystyczne testowanie modeli przewidywania opartych na fizyce zanim nastąpią erupcje.
Problemy z istniejącymi prognozami
Prognozy dotyczące erupcji wulkanów są niezwykle trudne. Badania retrospektywne, choć cenne dla wyciągnięcia wniosków z przeszłych wydarzeń, często cierpią z powodu „manipulacji danymi” – nieświadomego dostosowywania interpretacji do znanych wyników. Eksperyment ten ma na celu wyeliminowanie takich błędów poprzez ustanowienie przejrzystego, powtarzalnego procesu prognozowania.
Projekt bez stronniczości
Eksperyment opiera się na miesięcznych prognozach dla Axial Seamount, dobrze monitorowanego wulkanu z historią erupcji w latach 1998, 2011 i 2015. Przewidywania te zostaną kryptograficznie „zahaszowane” i zarchiwizowane przed publikacją, aby zapewnić ich integralność i zapobiec późniejszym zmianom. „Metadokument” zawierający szczegółowe informacje na temat metod i zbiorów danych będzie publicznie archiwizowany wraz z każdą wersją prognozy.
Aby wykazać pełną przejrzystość, badacze opublikują wszystkie przewidywania, niezależnie od ich dokładności. Eliminuje to możliwość selektywnego raportowania, ponieważ każda prognoza będzie na zawsze opatrzona znacznikiem czasu i publicznie dostępna. Po faktycznej erupcji przewidywania zostaną ocenione, a model będzie iteracyjnie ulepszany.
Dlaczego Axial Seamount?
Axial Seamount jest idealny do tego eksperymentu ze względu na wysoki poziom monitorowania. Sieć sejsmometrów i czujników ciśnienia na dnie oceanu stale monitoruje wypiętrzenie dna morskiego i aktywność sejsmiczną, zapewniając bogaty zestaw danych geofizycznych. Działalność tego serwisu pozwala także na częste testowanie i udoskonalanie modeli prognostycznych.
Aktualne prognozy i zmiany w czasie
Najnowsza analiza pokazuje zmianę przewidywanej erupcji w czasie. Chociaż początkowo przewidywano, że nastąpi to w 2025 r., obecnie naukowcy uważają, że bardziej prawdopodobna jest połowa lub koniec 2026 r., biorąc pod uwagę spowolnienie wzrostu dna morskiego. Pomimo tego spowolnienia stopa inflacji pozostaje wyższa niż przed erupcją w 2015 roku.
Cel wykraczający poza prognozowanie
W tym eksperymencie nie chodzi tylko o dokładne przewidzenie kolejnej erupcji Axial Seamount. Głównym celem jest opracowanie bardziej niezawodnych, opartych na fizyce narzędzi prognostycznych i zwiększenie zaufania społeczeństwa do prognoz naukowych. Dokładne prognozy erupcji mogą znacznie poprawić gotowość społeczności przybrzeżnych i przedsiębiorstw morskich na wypadek klęsk żywiołowych.
Naukowcy, Bill Chadwick (Oregon State University) i Scott Nooner (University of North Carolina w Wilmington), dokumentują eksperyment na swoim blogu. Podejście to kładzie nacisk na przejrzystość i odpowiedzialność w procesie naukowym.
„Nadzieja związana z tym eksperymentem polega nie tyle na dokładnym przewidzeniu erupcji Axial Seamount tym razem, ile na ułatwieniu rozwoju bardziej niezawodnych, opartych na fizyce narzędzi przewidywania”.
Eksperyment ten stanowi ważny krok w kierunku bardziej wiarygodnego prognozowania wulkanów, przechodząc od analizy retrospektywnej do proaktywnego, testowalnego systemu prognozowania.
