NASA heeft een grote stap gezet in de richting van het terugbrengen van commerciële supersonische reizen met de succesvolle eerste testvlucht van zijn experimentele X-59-vliegtuig. Dit unieke vliegtuig is ontworpen om de geluidsbarrière te doorbreken zonder de bekende, schokkende knallen te produceren die supersonische vluchten sinds 1973 boven land in de Verenigde Staten aan de grond hebben gehouden.
Op 28 oktober vertrok de X-59 vanaf de Skunk Works-faciliteit van Lockheed Martin in Californië en landde later die dag bij het NASA Armstrong Flight Research Center. Hoewel deze eerste vlucht geen supersonische snelheden bereikte (met een topsnelheid van Mach 1,4, of ongeveer 1500 km per uur), konden ingenieurs kritische systemen grondig testen. Met een maximale snelheid van ongeveer 400 km/uur en vliegend op 12.000 voet presteerde het vliegtuig zoals verwacht.
Het ontwerp van de X-59 is opvallend anders dan conventionele jets. De langwerpige, beitelvormige neus is niet louter een esthetische keuze; het is ontworpen om de manier te veranderen waarop schokgolven ontstaan tijdens supersonische vluchten. Deze innovatie heeft tot doel de krachtige sonische dreun om te zetten in een reeks veel stillere ‘dreunen’, vergelijkbaar in volume met het dichtslaan van een autoportier.
Waarom het ertoe doet: het Sonic Boom-probleem
Sonische knallen ontstaan uit de intense drukgolven die ontstaan wanneer een object de snelheid van het geluid overtreft. Deze schokgolven vormen samen één grote golf die wij ervaren als een luide knal. In het verleden hebben supersonische knallen tot grote zorgen geleid vanwege hun potentieel voor schade aan gebouwen en hun verrassende effect op mensen op de grond.
Een controversieel onderzoek dat in 1964 in Oklahoma City werd uitgevoerd, toonde het ontwrichtende karakter van supersonische vluchten boven bevolkte gebieden aan. Uit het experiment bleek dat supersonische knallen ruiten kunnen doen versplinteren, kleine structurele schade kunnen veroorzaken en bewoners diep van streek kunnen maken. Dit leidde tot een wijdverbreid verbod op supersonische vluchten over land in de Verenigde Staten.
Een stillere toekomst?
Het innovatieve ontwerp van de X-59 is het antwoord van NASA op deze decennia-oude uitdaging. Het doel is om aan te tonen dat stillere supersonische vluchten haalbaar zijn, waardoor de weg wordt vrijgemaakt voor een heropleving van commercieel levensvatbare supersonische reizen binnen de VS. Toekomstige testvluchten zullen het vliegtuig tot zijn supersonische limieten duwen, en belangrijker nog: de reacties van het publiek op de “dreun” die door deze stillere knallen wordt gegenereerd, zullen zorgvuldig worden bestudeerd.
Indien succesvol zou het X-59-project een revolutie teweeg kunnen brengen in het vliegverkeer, waardoor de vliegtijden over grote afstanden kunnen worden ingekort en tegelijkertijd de ontwrichtende effecten van supersonische vluchten op degenen die beneden wonen tot een minimum worden beperkt.
